Stel je de klant voor die je winkel binnenrijdt en klaagt dat zijn auto niet start. Je test de accu en ziet dat deze op een verbazingwekkend lage 7 volt staat. Misschien hebben ze de lichten de hele nacht aan laten staan. Misschien trekt hun dynamo niet zijn gewicht. Hoe dan ook, die accu is diep ontladen. De grote vraag is hoeveel schade er werkelijk is aangericht?
Als u nieuw bent in de autowereld, zou u kunnen aannemen dat een batterij eenvoudig kan worden opgeladen en op pad kan worden gestuurd. Moderne lithium-ionbatterijen in telefoons en laptops kunnen immers voortdurend diepe ontladingen aan, net als deep-cyclebatterijen voor campers en maritieme toepassingen. Maar loodzuurbatterijen voor auto's zijn een ander verhaal.
Lees meer over wat er gebeurt tijdens een diepe ontlading en wat u hieraan kunt doen.
Wat is een diepe ontlading?
Een diepe ontlading vindt plaats wanneer een accu ver onder het aanbevolen spanningsniveau wordt ontladen. Voor een typische 12-volt loodzuuraccu wordt alles onder 10.5 volt onder belasting of 11.8 volt in rust beschouwd als diepontladingsgebied.
Loodzuuraccu's zijn ontworpen voor korte uitbarstingen van hoge energie, zoals het starten van de motor, en iets zwaardere ontladingscycli, zoals het aandrijven van accessoires. Ze zijn niet gebouwd om tot de laatste druppel energie te worden leeggezogen, zoals een deep-cycle marine- of camperaccu. Wanneer een autoaccu een diepe ontlading ondergaat, vinden er onomkeerbare chemische veranderingen plaats.
De wetenschap achter batterijschade
Om te begrijpen waarom diepe ontladingen schadelijk zijn, kijken we eerst naar de chemie die hierbij een rol speelt. Loodzuuraccu's werken door chemische energie om te zetten in elektrische energie via een reactie tussen looddioxide (PbO2), sponslood (Pb) en zwavelzuur (H2SO4).
Wanneer een batterij ontlaadt, vormt zich loodsulfaat (PbSO4) op de platen, wat normaal is. Maar bij een diepe ontlading hoopt zich overtollig loodsulfaat op en begint het te verharden in een proces dat sulfatering wordt genoemd. Als de sulfaatkristallen groot en hardnekkig worden, kunnen ze niet worden omgezet in actief materiaal wanneer de batterij wordt opgeladen. Na verloop van tijd vermindert dit de capaciteit en het vermogen van de batterij om een lading vast te houden.
In ernstige gevallen kunnen diepe ontladingen plaatverlies veroorzaken waarbij stukken actief materiaal afbreken, wat leidt tot kortsluiting en totale batterijstoring. En als de batterij te lang in een ontladen toestand blijft, wordt sulfatering permanent.
Veelvoorkomende oorzaken van diepe ontlading
We weten dat diepe ontladingen een vijand van een batterij kunnen zijn. Laten we eens kijken hoe ze het vaakst voorkomen.
1. Parasitaire afvoeren
Zelfs als een voertuig uit staat, blijven sommige elektrische componenten zoals klokken, beveiligingssystemen en boordcomputers stroom verbruiken. Een gezonde accu kan deze kleine belastingen aan, maar als de auto te lang stilstaat of er sprake is van overmatige ontlading, kan dit voldoende zijn om de accu diep te ontladen.
2. Verlichting of accessoires aan laten staan
Soms laten bestuurders hun koplampen, binnenverlichting of telefoonopladers 's nachts aangesloten op stopcontacten met constante stroomvoorziening. Dit is een van de meest voorkomende manieren waarop een batterij onbedoeld diep ontladen raakt.
3. Defect laadsysteem
Een defecte dynamo of spanningsregelaar betekent dat de accu niet de stroom krijgt die hij nodig heeft om opgeladen te blijven. Als een klant steeds last heeft van lege accu's, is het testen van het laadsysteem een must.
4. Extreme temperaturen
Hitte versnelt chemische reacties in de accu, waardoor de zelfontladingssnelheid toeneemt. Kou vertraagt het vermogen van de accu om stroom te leveren. In de winter heeft een zwakke of diep ontladen accu mogelijk niet de startkracht om de motor te starten.
5. Lange periodes van inactiviteit
Een geparkeerde auto is geen probleem totdat hij te lang stilstaat. Zonder regelmatig opladen ontlaadt een accu zichzelf en kan uiteindelijk een diep ontladingsniveau bereiken, wat leidt tot permanente schade.
Kan een diep ontladen accu nog gered worden?
Soms – maar niet altijd – kan de schade van een diepe ontlading worden hersteld. Als een accu vroegtijdig wordt ontdekt, voordat er ernstige sulfatering optreedt, is het mogelijk om deze te herstellen met een langzame, gecontroleerde lading. Slimme laders en accu-onderhouders zijn ontworpen voor deze taak om sulfatering geleidelijk af te breken en een deel van de verloren capaciteit te herstellen. Als de accu echter weken of maanden dood is geweest, neemt de kans op herstel aanzienlijk af.
Een diep ontladen accu starten en verwachten dat deze een lading vasthoudt, is wishful thinking. De dynamo is niet ontworpen om een diep ontladen accu te herstellen, maar om een opgeladen accu te behouden. Als u dat probeert, kan de dynamo overbelast raken en is er een kans dat deze ook beschadigd raakt. Opladen met een goede acculader is de enige echte manier om hem een kans te geven.
Hoe diepe ontladingen te voorkomen
Voor serviceadviseurs, technici en managers is het voorkomen van diepe ontladingen net zo belangrijk als het diagnosticeren ervan. Zo kunt u klanten helpen om batterijen gezond te houden:
- Leid klanten op – Veel bestuurders hebben geen idee dat korte ritten, lang parkeren of accessoires die aan blijven staan hun accu kunnen leegtrekken. Een eenvoudig gesprek over accuverzorging of nuttige berichten op sociale media kunnen hen later hoofdpijn besparen.
- Test de batterijen regelmatig – Routinematige batterijtest met een Diagnosetool van Midtronics kunnen zwakke batterijen detecteren voordat klanten gestrand raken.
- Beveel een batterijonderhouder aan – Voor klanten die niet vaak rijden, kan een accu-onderhouder ervoor zorgen dat de accu opgeladen en klaar voor gebruik blijft.
- Controleer op parasitaire trekkingen – Als een klant steeds een lege batterij krijgt, kan het testen op hoge percentages parasitaire ontlading helpen het probleem te lokaliseren.
- Controleer het laadsysteem – Een zwakke dynamo kan de echte oorzaak zijn van de terugkerende accuproblemen van een klant.
Eindconclusie: hoe erg is een diepe ontlading?
Een enkele diepe ontlading kan de levensduur van een batterij aanzienlijk verkorten, en herhaalde diepe cycli kunnen de batterij volledig doden. Hoewel sommige diep ontladen batterijen hersteld kunnen worden, keren ze zelden terug naar hun volledige capaciteit of prestaties.
De beste manier om met diepe ontladingen om te gaan, is ze te voorkomen. Of het nu gaat om educatie, regelmatig testen of slim opladen, een accu boven het niveau van diepe ontlading houden betekent minder no-start-situaties, minder vervangingen en tevreden klanten.
Dus de volgende keer dat u een accu ziet bij het binnenslepen met een lege accu, laad hem dan niet zomaar op en stuur hem weer in gebruik. Neem de tijd om de schade te beoordelen, de staat ervan te testen en de juiste oplossing te bieden. Zo bouwt u vertrouwen op, voorkomt u comebacks en houdt u klanten op de weg in plaats van vast te zitten op een parkeerplaats met een lege accu.
